- 4 -

1348 (7. kwietnia) Praga.

Karol IV., Król Rzymski i Czeski etc. inkorporuje do proklamowanej właśnie Korony Czeskiej (Corona Regni Bohemiae) Śląsk, mazowieckie Księstwo Płockie, Hrabstwo Kłodzkie oraz Marchii Budziszyńskiej i Zgorzeleckiej, zaś jako cesarz potwierdził ten akt w roku 1355, uzyskując zgodę elektorów Rzeszy (Cesarstwa Rzymskiego).

— Karolus dei gracia Romanorum rex semper augustus et Boemie rex ad perpetuam ad perpetuam rei memoriam. Non modicos fame preconantis tytulos moderni temporis meretur posteritas, si, quod predecessorum instauravit laudanda provisio, vigilanti prosequitur et talibus provide circumspeccionis munit sollertiis, ut fructuose cautele ducatu preambulo vivaci successorum memorie commendetur. Sane licet pridem recolende memorie divus FridericusFryderyk I. Barbarossa (Rudobrody) (ur. ok. 1122, zm. 1190), z dynastii Hohenstaufów Romanorum imperator augustus predecessor noster de singulari sue benignitatis munere clare recordacionis illustri WladislaoWładysław I. (zm. 1125), książę Czech z dynastii Przemyślidów w l. 1109 – 1117 oraz 1120 – 1125 quondam Boemie duci, qui regnum Boemie ante coronacionem suam regebat, et suis heredibus Boemie regibus censum de terra Polonie, quem antecessores eius duces Boemie a Polonia multis temporibus accipere consueverant, quemque Polonie et Slezie duces sacro imperio solvere tenebantur, prout in litteris imperatoris prefati evidenter exprimitur, liberaliter duxerit erogandum, ipsi quoque duces Polonie et Slezie eundem censum illustribus progenitoribus et predecessoribus nostris Boemie regibus in signum subieccionis debite et in recognicionem sui superioris dominii rite persolverint multis temporibus retroactis, tamen ad habundancioris cautele presidium tracto temporis dicti duces suo heredum et successorum suorum nomine atque vice principatus terras et dominia sua a clare memorie illustri JohanneJan I. Luksemburski, Jan Ślepy (ur. 1296 zm. 1346), syn cesarza Karola IV., Luksemburskiego, od r. 1310 król Czech, w l. 1310 – 1335 tytularny król Polski quondam Boemie rege, genitore nostro carissimo, dum viveret, et demum a nostra celsitudine dicto nostro genitore defuncto et a corona regni Boemie in feodum cum solempnitate debita susceperunt nobisque ac dicto genitori nostro dum viveret tanquam corone regni Bohemie prestiterunt solemniter obediencie homagii subieccionis et fidelitatis debite corporalia iuramenta. Et licet insignis ducatus WratislaviensisKsięstwo Wrocławskie et Slezie cum suis omnibus pertinenciis ad utile et immediatum dominum illustrium quondam Boemie regum progenitorum nostrum et coronam regni Boemie spectaverit ab antiquo, sicut hoc recolende memorie divi Rudolfi Romanorum regisRudolf I. Habsburg (ur. 1218 zm. 1291), król niemiecki w l. 1273 – 1291; założyciel dynastii Habsburgów predecessoris nostri littere ostendunt, in quarum prima quandam ordinacionem inter illustres OtacarumPrzemysł Ottokar I. (ur. ok. 1155 zm. 1230), książę Czech w l. 1192 – 1193 oraz 1197 – 1198, król Czech w l. 1198 – 1230, syn króla Czech Władysława II. Przemyślidy quondam Boemie regem, proavum nostrum charissimum ex una et Heinricum ducem Wratislaviensem parte ex altera, videlicet quod dictus Otacarus rex eidem Heinrico Wratislavie et Slezie duci in casu, si ducem premori ceontingeret, in premisso ducatu Wratislaviensi et Slezie terris et omnibus dominiis suis deberet succedere, per se factam asserit, et in secunda ipsarum dicto Heinrico duce iam sublato de medio predictorum regem Otakarum heredes et successores ipsius Boemie reges de ducatu Wratislaviensi et Slezie terris et dominiis prefatis tanquam actu vacantibus propter multa grata servicia, que illustres Bomemie reges sacro Romano imperio fecerant, solemniter investivit, lucidius attestantur, tamen illustris Johannes quondam Boemie rex genitor noster prefatus cum Heinrico septimo et ultimo Wratislavie et Slezie duce sororio nostro, dum uterque ipsorum vitam ageret in humanis, quandam ordinacionem iniit et tractavit, videlicet, quod dictus dux Heinricus terram et districtum GlacensemZiemia i okręg Kłodzka cum vassalagiis feodis dominiis et omnibus pertinenciis suis de consensu dicti genitoris nostri ad vite duntaxat tempora habere deberet, ut tamen eo moriente ducatus sui puta Wratislaviensis et Slezie ac predictum Glacense dominium ad usum et possesionem dicti genitoris nostri heredum et successorum ipsius regum et corone regni Boemie sine difficultate qualibet revenirent, sicut hoc processu dierum ad finem devenit intentum, eo quod dictus genitor noster, dum viveret, moriente duce prefato et ducatum Wratislaviensem et terram Glacensem prefatam tenuit et possedit et nos utrumque de presenti velut Boemie rex in possessione tenentes utrolibet dominamur. Et quamvis marchia Budissinensis et Gorlicensis, que cum ceteris civitatibus opidis et pertinenciis suis ad regum et coronam Boemie ab antiquo pertinuit, per illustrem Otakarum quondam regem Boemie proavum nostrum in personas illustrim quondam Brandenburgensium marchionum ex certis et racionalibus causis alienata fuerit, aliquando tamen marchionibus predictis absque sexus masculini heredibus decedentibus ab hac vita nobiles milites clientes cives et universi incole marchie Budissinensis et Gorlicensis prefate animadversione debita cognoscentes, qualiter ad regnum et coronam Boemie tanquam ad immediatum et naturale dominium dudum pertinuerant, ad subieccionem et obiedienciam dicti illustris Johannis quondam Boemie regis, genitoris nostri, tanquam ad ordinarium legittimum et naturalem dominum suum et ad coronam regni Boemie, de cuius gremio dudum constiterant, ut preferunt, deliberacione non improvida redierunt. Nos igitur indefessam sollicitudinis operam et diligenciam exquisitam, quam spedicti proavus pater et progenitores nostri charissimi quondam Boemie reges ad obtinendum subieccionem vasallagium et obedienciam illustrium Slezie et Polonie ducum (videlicet Lignicensis, Bregensis, Munsterbergensis, Olsnensis, Glogoviensis, Saganensis, Opoliensis, Falckenbergensis, Strelicensis, Teschinensis, Coslensis, Bithumensis, Stinaviensis et Osvetiensis, principatus Mazovie et ducatus in Ploczk) Słowa w nawiasie odnoszą się do potwierdzenia z roku 1355 (ks. Legnickie, Brzeskie, Ziębickie, Oleśnickie, Głogowskie, Żagańskie, Opolskie, Niemodlińskie, Strzeleckie, Cieszyńskie, Kozielskie, Bytomskie, Ścinawskie i Oświęcimskie oraz Płockie na Mazowszu) principatum et fidelim nostrorum, principatus et ducatus Wratislaviensis et Slezie (necnon civitates videlicet Wratislaviam, Novumforum, Franckenstein, Stinaviam, Gor et mediam partam Glogoviam, Namslaviam et pertinencias ipsarum) jw. (miasta Wrocław, Środa Śląska, Ząbkowice Śląskie, Ścinawa, Góra, połowa Głogowa i Namysłowa z ich okolicami). et eciam Budissinensem et Gorlicensem marchiam, ut prefertur, non absque magnis impensis et infinitis laboribus habuerunt, in nostre mentis acie continuo revolventes, ut virtutis ipsorum frequencia et solicitudo laboris preteriti sub felici nostro regimine solidetur, de Romane regie potestatis plenitudine statuimusZa solidetur w dok. z 1355 (9. października) następują słowa: sicuti dudum de plenitudine Romanorum regie potestatis statuendum duximus, ita et nunc ex certa scientia statuimus de nostre imperialis plenitudine potestatis, quod omnes supradicte sentencie et clausule imperialium et regalium litterarum, quas ad probacionem dictarum intencionum adduximusadduci fecimus 1355 semper et ubique in iudicio et extra et in singulis actibus publicis et privatis, quociens tenorem presencium legi sive promulgariet publicari 1355 contigerit, eiusdem officacie vigoris et auctoritatis existant, acsi in figuris propriis originalia viderentur, et precipue cum eadem originalia per nos ac nonnullos Romani regni principes barones et proceressacri Romanorum imperii principes barones et proceres w dok. z r. 1335 ascultata et examinata fuerint diligenter, ac demum communicato super omnibus premissis nonnullorum Romani regni1355: sacri imperii principuim baronum et nobilium consilio spaciali, predictis omnibus de verbo ad verbum, prout superius exprimuntur, intellectis et in examen deliberate et provide discussionis adducis, ne ex interpretacione sinistra quorumlibet nostris heredum et successorum nostrorum regum Boemie et corone regni eiusdem iuribus honoribus et statui valeat in posterum derogari, auctoritate Romana regia1355: imperiali dictos Slezie, Polonie et ceteros predictos duces, nostros principes et vasallos cum principatibus feodis et vasallagis ipsorum, presertim cum a corona regni prefati immediate dependeant, dictum quoque ducatum Wratislaviensem cum civitate Wratislaviensi (Noviforensi, Frankensteinensi, Stinaviensi, Gorensi, Glogoviensi)1355: (Środa Śląska, Ząbkowice Śląskie, Ścinawa, Góra, Głogów). et ceteris opidis ibidem, nec non marchiam Budissinensem et Gorlicensem cum vasalligas feodis feodataris utilitatibus fructibus obvencionibys iurisdiccionibus iudiciis honoribus iuribus consuetudinibus et omnibus dictorum ducatus et marchie pertinenciis, (velut utile et immediatum dominium nostrum et regni Boemie prefati, eidem)Również 1355 regno et corone regni Boemie prefati1355: regno et eius felici corone in perpetuum adiungimus incorporamus (invisceramus)Również 1355. ascribimus appropriamus et indivisibiliter ac inseparabiliter coinimus. Specialiter eciam etEt błędne w 1355 ex nomine interpretamur pronunciamus diffinimus protestamur et dicimus ac de certa nostra sciencia declaramus, quod prefati duces Slezie et Polonie, heredes et successores ipsorum in perpetuum, quociens ducatus eosdem aut alterum ex eis vacare contigerit, ipsos vel ipsum a nobis heredibus et successores nostris Boemie duntaxat regibus et a corona regni Boemie prefati absque renitencia seu difficultate in feodum teneantur suscipere nobisque heredibus et successoribus nostris Boemie regibus et corone regni eiusdem homagii obediencie fidelitatis ac subieccionis debite teneantur et debeant prestare et facere corporalia iuramenta, supplentes omnen defectum, si quis in litteris et privilegiis dictorum imperatorum et regum Romanorum memorie recolende aut eciam in ordinacione seu tractatu dicti genitoris nostri, quem cum prefato Heinrico septimo et ultimo Wratislavie et Slezie duce habuisse dinoscitur, seu in reditu nobilium militum clientum civium et incolarum Budissinensis et Gorlicensis marchie, qui ad coronam regni1355: regnum Boemie, ut premittitur, ex causis legittimis redierunt, vel in presentibus nostris litteris verborum defectu interpretacione dubia sentenciarum obscuritate vel alia quasis occasione compertus fuerit, de certa nostra sciencia ac de predicte Romane regie1355: imperialis plenitudine poestatis, non obstantibus legibus consuetudinibus usibus observanciis iuribus municipalibus vel communibus statutis seu edictis publicis vel privatis factis et editis in contrarium quibuscunque, quas et que, quantum ad hec, acsi nominatim et de verbo ad verbum presentibus inscripta et inserta consisterent, eciamsi de hiis iure vel consuetudine deberet fieri mencio specialis, revocamus cassamus irritamus annullamus et de dicte Romane regie1355: imperialis potestatis plenitudine decernimus firmitatis fore nullius penitus et momenti. Nulli ergo hominum liceat hanc nostre ordinacionis incorporacionis (invisceracionis)To słowo dodano do 1355 ascripcionis appropriacionis coniuncionis interpretacionis pronunciacionis diffinicionis protestacionis declaracionis decreti, defectuum supplecionis revociacionis cassacionis irritacionis et annullacionis paginam infringere vel ei ausu temeranio in aliquo contraire. Contrarium vero facientes, si qui fuerint, quod absit, ultra indignacionem nostre celsitudinis, quam ob hoc se noverint graviter incursuros, mille marcas auri puri nostro et Romanorum regni fisco componant, ipsarum videlicet medietatem nostreseu successorum nostrum curie seu camere, reliquam passis iniuriam irremissibiliter applicandum.

Verner. Gerlaco archiep. Moguntinensi sacri imperii per Germaniam archicancellario illustribus Rudolfo seniore s. imp. Archimarescalco, Rudolfo iuniore ipsius nato Saxonie, Fridrico de Teck ducibus spectabilibus, Johanne burggravio NurembergensiBurgrabia Norymergi, Ulrico lantgravio Lucemburgensi, Fridrico de Orlamunde, Ulrico de Helfinstein et Rudolfo de WertheimMiasto w Badenii-Wirtembergii comitibus, nobilibus Petro de Hewy, Craftone de Hoenloch, Gotfrido de Bruneck, Ebirhardo et Fridrico de Walse, Eglolfo de FreybergZ Freibergu (Saksonia) et Burghardo de Elrbach nostris et st. s. Rom. imperii princibus baronibus et fidelibus testibus ad premissa, presencium etiam sub nostro maiestatis sigillo testimonio litterarum. Datum Prage a.º dom. mill.º trecent.º quadrag.º octavo, ind. prima sept.º idus Apprilis regnorum nostrorum a.º secundo.

Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seine einzelne Fürstenthümer im Mittelalter. Herausgegeben von Dr. C. Grünhagen und Dr. H. Markgraf. Erster Theil. Leipzig 1881.